Soğuk Terlemek Nedir? Soğuk Terleme Nedenleri
Soğuk terlemek, sıradan terlemelerin aksine bulunduğunuz ortamın sıcaklığına veya fiziksel aktivitenizin yoğunluğuna bakılmaksızın, aniden ortaya çıkan terleme durumudur. Bir başka ifadeyle, ağır egzersiz veya havanın sıcak olmasıyla ilişkili değildir. Soğuk terleme, vücudun ”savaş ya da kaç” stres tepkisini başlatan ani korku veya endişe nedeniyle olabileceği gibi altta yatan başka sağlık sorunlarının da habercisi olabilir.
Terlemek, vücudun toksinleri atma ve serinletme mekanizmasıdır. Bu nedenle, birkaç şınav çektiğinizde, gribal enfeksiyonlarda veya sıcak bir ortamda bulunduğunuzda doğal olarak bir miktar terlemiş olmanız normaldir. Soğuk terlemek ise tüm bunlardan farklı olarak herhangi bir sıcaklıkta oluşabilir, çoğunlukla ani gelişir ve fiziksel aktivite ile alakası yoktur. Genellikle koltuk altında, ellerde avuç içinde, ayaklarda ise tabanlarda meydana gelir.
Soğuk terlemek başlı başına bir hastalık olarak değerlendirilmez. Bu nedenle, spesifik bir tedavisi yoktur. Soğuk terlemenin tedavisi, bu duruma yol açan altta yatan etkenin giderilmesiyle ilişkilidir. Örneğin, nefes darlığı soğuk terlemeye neden oluyorsa öncelikle bu rahatsızlık ortadan kaldırılarak hastanın solunum problemi giderilmelidir. Böylelikle, soğuk terleme de tedavi edilmiş olacaktır.
Başka bir ifadeyle, soğuk terlemek bir sorun değil, asıl sorunun işaret veya belirtisidir. Soğuk terleme şikayeti olan biriyseniz, olası muhtemel nedenlerini bilmeniz ve önlem almanız, terlemeyi tetikleyen rahatsızlığın giderilmesi konusunda size yardımcı olabilir. Yazının devamında, soğuk terlemeye neden olan yaygın faktörleri bulacaksınız…
Korku, kaygı, endişe ve stres gibi psikolojik durumlar: Panik atak, sosyal kaygılar, ani gelişen korku, endişe, veya çeşitli psikolojik sorunlar soğuk terlemenin en yaygın suçlularıdır. Bu faktörler nedeniyle meydana gelen soğuk terleme, stresin vücudunuza yaptığı olumsuz etkinin bir sonucudur. Bu olduğunda, oksijen beyninize ve diğer hayati organlarınıza yeteri kadar gitmez ve soğuk terleme yaşanır.
Düşük kan şekeri (Hipoglisemi): Kan şekeri seviyeleri normalin çok altına düştüğünde soğuk terlemeyi tetikleyebilir. Beyin, diyabet hastalarındaki bu şeker eksikliğini oksijen eksikliği kadar ciddi bir acil durum olarak görür ve aynı tepkiyi verir; soğuk terleme. Meyve suyu içmek veya az miktarda doğal şekerli bir şey yemek, kan şekerini daha sağlıklı bir seviyeye getirmeye yardımcı olur.
Kalp krizi: Soğuk terlemeye neden olan en ciddi etkenlerden biri kalp krizidir. Soğuk terlemeye göğüste basınç ve ağrı, genellikle sol kolda ağrı veya uyuşma ve nefes darlığı eşlik edebilir. Siz veya bir yakınınız kalp krizi geçiriyorsa derhal ambulans çağırın ve hastanın bilinci yerindeyse bir aspirin çiğnemesini isteyin.
Enfeksiyon veya sepsis: Yüksek ateşe neden olan herhangi bir enfeksiyon soğuk ter dökmenize neden olabilir. Bunun sebebi, enfeksiyonun bağışıklık sisteminizi alarma geçirmesidir. En tehlikeli olanı ise halk arasında kan zehirlenmesi olarak bilinen ve ciddi bir sorun olan sepsistir. Kişide şoka neden olabileceğinden ve hayatını tehdit edebileceğinden derhal en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Yaygın belirtileri, titreme, nefes almada güçlük, yüksek ateş, yüksek nabız, hızlı nefes alma ve bilinç kaybıdır.
Şok: Ciddi yaralanmalarda veya ekstrem çevre koşullarında vücut şoka girebilir. Bu olduğunda, beyne ve diğer hayati organlara yeterli miktarda oksijen ya da kan gitmez. Uzun süre şokta kalmak hayati organlara ciddi zararlar verebilir. Şok, hayatı tehdit eden ciddi bir durumdur ve soğuk terleme şoku tanımlamak için önemli bir anahtardır. Hızlı kalp atışı, zayıf nabız, anormal derecede soluk cilt ve hızlı nefes alma şokun yaygın belirtileridir.
Mide bulantısı veya bayılma: Kusacak gibi hissetmenize rağmen bazen kusamayabilirsiniz. Mide bulantısı, çok fazla yemek yemeniz, alkollü içecek içmeniz veya yan etkisi olan ilaçları içmiş olmanız gibi farklı sebeplerden dolayı meydana gelebilir. İnsan vücudu, ihtiyacı olmayan veya zararlı şeyleri ağız yoluyla çıkarma (kusmak) refleksine sahiptir. Kusma öncesi mide bulantısına soğuk terleme eşlik edebilir. Bakınız: Kusmak için ne yapılır?
Bayılma (senkop) ise beyninize yeterince oksijen gitmediğinde meydana gelir. Soğuk terleme, bayılmanın hemen öncesinde veya sonrasında yaşanabilir. Bayılan kişiyi ayakları kaldırılmış şekilde sırt üstü yatırın ve ambulansı arayın.
Migren veya yaralanma sonucu ağrılar: Özellikle kemik kırıkları gibi ciddi yaralanmalar sonucu ağrıyla birlikte soğuk terleme olabilir. Diğer yandan, şiddetli baş ağrısına neden olan migren de soğuk terleme sebebidir. Vücudun ağrıya verdiği tepki genellikle soğuk ter dökme şeklindedir.
Oksijen yetmezliği veya nefes darlığı: Vücuttaki organların yeteri kadar oksijenle beslenememesi durumuna tıp dilinde hipoksi denir. Beyne yeterince oksijen gitmemesine ise serebral hipoksi denir. Nefes darlığı şikayetleri, oksijen bakımından az rakımı yüksek bir noktada bulunmak veya duman gibi çeşitli gazları solumak nedeniyle olabilir. Organlara yeterince oksijen gitmediğinde vücudun gösterdiği yaygın tepkilerden biri soğuk terdir. Ek olarak, düşük tansiyon olarak bilinen hipotansiyon da soğuk terlemeye neden olabilir.
Hormonal dalgalanmalar ve menopoz: Özellikle menopoz ve perimenopoz (menopoz öncesi dönem) dönemindeki kadınlarda östrojen ve progesteron hormon seviyelerinde dalgalanma olması normaldir. Bu hormon seviyesi düzensizlikleri, soğuk terlemeye, sıcak basmasına ve hatta gece terlemelerine neden olabilir.
Soğuk terlemeye neden olan diğer faktörler: Soğuk terlemenin bir başka sebebi de kullanılan ilaçların yan etkileridir. Hormon replasman tedavisi, antidepresan ilaçları ve güçlü ağrı kesiciler soğuk terlemenize neden olabilir. Kullandığınız ilaçlar nedeniyle terleme şikayetinizin olduğunu düşünüyorsanız, ilacınızı kesmeden veya dozajını düşürmeden önce doktorunuzla bu durumu konuşun.
Alkol ve uyuşturucu gibi zararlı maddelerin bağımlılığından kurtulma sürecinde olan kişiler de soğuk terleyebilir. Vücuda sürekli olarak alınan zararlı maddenin bir anda kesilmesi yoksunluk etkisi oluşturur ve genellikle ilk 12 saat sonra çeşitli belirtiler görülmeye başlanır. Bunlardan en yaygın olanı, soğuk terlemek, zihinsel karmaşa, bulantı, uykusuzluk ve çarpıntıdır. Bu süreçte, yaşanan yan etkilerin geçici olduğunu bilmek ve kararlı olmak madde bağımlılığından kurtulmak için oldukça önemlidir.
Sonuç:
Soğuk terlemek başlı başına bir hastalık değil, bir rahatsızlığın belirtisidir. Kalp krizi, şok, ve sepsis gibi ciddi tıbbi durumlar nedeniyle olabileceği gibi stres ve menopoz gibi aciliyet gerektirmeyen durumlarda da yaşanabilir.
Neredeyse herkesin hayatının bir noktasında soğuk ter döktüğünü unutmayın. Soğuk terlemiş olmanız, her zaman kalp krizi geçirdiğiniz, tansiyon veya diyabet hastası olduğunuz anlamına gelmez. Tüm bunlarla birlikte, sık sık soğuk terliyorsanız mutlaka bir uzman doktora görünün. Bu hakkında Memorial hastanesinin soğuk terleme nedenleri makalesine göz atabilirsiniz.
