Soğuk Savaş Nedir? Soğuk Savaş Döneminde Yaşananlar
- Soğuk Savaş Dönemi Ne Zaman Sona Erdi?
- TARİHTEKİ EN ÖLÜMCÜL 12 SAVAŞ
- 1 - Birinci Dünya Savaşı
- 2 - İkinci Dünya Savaşı
- 3 - Napolyon Savaşları
- 4 - İkinci Kongo Savaşı
- 5 - Otuz Yıl Savaşları
- 6 - Çin İç Savaşı
- 7 - Rus İç Savaşı
- 8 - 1862-1877 Dungan Ayaklanması
- 9 - An Lushan İsyanı
- 10 - Taiping İsyanı
- 11 - Qing Hanedanlığı’nın Ming Hanedanlığı’nı Fethi
- 12 - İkinci Çin Japon Savaşı
- Savaş Bir Çözüm Olmamalı
- Diğer Konu Başlıkları
Soğuk Savaş, adından da anlaşılacağı üzere, tarafların doğrudan askeri çatışmalara girmediği bir jeopolitik gerilim dönemidir. Bu dönemde Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) liderliğindeki Doğu Bloğu ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasında geniş çaplı bir ideolojik ve politik çatışma yaşanmıştır. Soğuk Savaş döneminde doğrudan savaş yaşanmamış olsa da, bu dönemde pek çok dolaylı çatışma ve yerel savaş meydana gelmiş, ayrıca her iki tarafın da askeri ve politik stratejileri büyük etkiler yaratmıştır.
Soğuk Savaş’ın başlangıç ve bitiş tarihi tam olarak kesin olmamakla birlikte, tarihçiler genellikle 2. Dünya Savaşı’nın sona ermesinden iki yıl sonra, 1947’de ABD Başkanı Harry S. Truman’ın duyurduğu Truman Doktrini ile başladığını ve 1991 yılında SSCB’nin dağılmasıyla sona erdiğini kabul ederler.
Aslında iki tarafta Nazi Almanyasına karşı aynı tarafta savaşıyordu. Ancak 2. Dünya savaşı sonrası iki ülke farklı ekonomik ve siyasi yönlerde ilerledi. Sovyetler Marksist Komün yaşam standardını benimsemişken Amerika bizimde şu an içerisinde bulunduğumuz kapitalist dünya düzenini savunuyordu.
Amerika ve Sovyetler Birliği asla kanlı bir savaş içerisine girmedi. Bunun nedeni iki tarafında elinde nükleer silahların bulunmasıydı. Savaşmak yerine her iki tarafta askeri, nükleer ve uzay teknolojileri alanlarında birbirlerine göz dağı veriyor ve güç gösterisi yapıyordu.
1956 yılında yaşanan Süveyş Krizi, 1961 Berlin Krizi ve 1962 Küba Füze Krizi Soğuk Savaşın dahada kızışmasına neden oldu. 1960 senesinde Çin – Sovyet ayrışmasıyla birlikte komünist bloktaki ülkelerde dağılmalar meydana geldi. 1963-1985 yılları arasında iki süper güç arasında yumuşama yaşansada bu tarihten sonra bloklar yeniden karşı karşıya geldi.
Soğuk Savaş Dönemi Ne Zaman Sona Erdi?
Soğuk savaşın bitmesinin ilk adımı 1985 yılının Mart ayında Mikhail Gorbachev ‘in Sovyetler Birliğinde Komün Partinin Genel Sekreterliği görevine başlamasıyla olmuştur. Gorbachev’in Perestroika olarak bilinen yeniden yapılanma politikalarını benimsemesi, bu politikalar ışığında geniş çaplı pazar ekonomisine geçmesi ve ifade özgürlüğü gibi konuları hayata geçirmesiyle soğuk savaş sona ermeye başladı.
9 Kasım 1989 yılına gelindiğinde soğuk savaşın fiili sembollerinden olan Berlin Duvarı‘nın yıkılması ve 15 Aralık 1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılarak 15 bağımsız devletten oluşan bir yapıya bürünmesi soğuk savaşın bittiğinin kesin işareti oldu.
TARİHTEKİ EN ÖLÜMCÜL 12 SAVAŞ
Çoğu savaşta olduğu gibi, tüm zamanların en ölümcül savaşlarında hayatını kaybedenlerin çoğu sivillerdir. Savaşlar, insanlık tarihinin başlangıcından beri var olmuştur. İlk insan çatışmalarına dair bilinen en eski kanıtlar, yaklaşık 13.000 yıl önce Mısır-Sudan sınırında gerçekleştiğini gösteriyor. Bu çatışmanın, su gibi kaynaklar üzerindeki rekabetten doğduğu düşünülmektedir. Ancak, bir savaşın çıkmasının birçok nedeni vardır: yoksulluk, kötü hükümet liderliği, iç huzursuzluk, din, toprak anlaşmazlıkları, doğal kaynaklar ve diğer birçok faktör tarih boyunca çoğu savaşın sebebidir. İşte tarihin en ölümcül savaşları;
1 – Birinci Dünya Savaşı
Birinci Dünya Savaşı, İngiltere, Fransa, Sırbistan ve Rusya İmparatorluğu’nun oluşturduğu (daha sonra İtalya, Yunanistan, Portekiz, Romanya ve ABD’nin katıldığı) İtilaf Devletleri ve . (daha sonra Osmanlı İmparatorluğu ve Bulgaristan’ın katıldığı) İttifak Devletleri arasında gerçekleşti. Savaş 1914’ten 1918’e kadar 4 yıl sürdü ve yaklaşık 18 milyon insanın ölümüne sebep oldu. 18 milyon ölümden yaklaşık 11 milyonu askeri personel ve yaklaşık 7 milyonu sivildi.
2 – İkinci Dünya Savaşı
İkinci Dünya Savaşı, 1939’dan 1945’e kadar süren küresel bir savaştı. Savaş, Müttefik Devletler ( İngiltere , Fransa , Amerika Birleşik Devletleri , Sovyetler Birliği , Polonya , Güney Afrika , Yunanistan , Yugoslavya , Hollanda , Avusturalya , Yeni Zelanda , Danimarka , Norveç ,) ile Mihver Devletler ( Almanya , İtalya Macaristan , Japonya , Romanya , Karadağ , Sırbistan , Tayland , Irak , Hırvatistan , Bulgaristan , Slovakya , Finlandiya ) arasında tarihin en ölümcül savaşlarından biri olarak gerçekleşti ve yaklaşık 85 milyon insanın ölümüne sebep oldu. Yahudi halkına karşı yürütülen soykırım kampanyasıyla tanınan savaşta yaklaşık 50 milyon sivil hayatını kaybetti.
3 – Napolyon Savaşları
Napolyon Savaşları (1803-1815), Fransız İmparatorluğu ve müttefikleri ile Avrupa güçleri koalisyonu arasında geçti. Napolyon Savaşları, Fransız İmparatorluğu ile ona karşı savaşan koalisyonlar arasındaki bir dizi çatışmayı ifade eder: Üçüncü Koalisyon Savaşı, Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci ve son koalisyon. Bu dönemde, savaşın doğrudan veya dolaylı sonucu olarak yaklaşık 3,5-6 milyon insanın öldüğü tahmin edilmektedir.
4 – İkinci Kongo Savaşı
İkinci Kongo Savaşı (1998-2003), tarihin en ölümcül savaşlarından biri ve modern Afrika tarihindeki en ölümcül savaştır. Bu savaş 5 yıl sürdü ve yaklaşık 5,4 milyon insanın ölümüne neden oldu.
5 – Otuz Yıl Savaşları
Adından da anlaşılacağı gibi, Otuz Yıl Savaşları 1618’den 1648’e kadar Orta Avrupa’daki Katolik ve Protestan devletler arasında gerçekleşti. Çatışmalar sonunda Avrupa’nın büyük güçlerini de içine çekti ve Avrupa tarihinin en uzun, en yıkıcı ve en ölümcül çatışmalarından biri oldu. Savaşın, 8 milyon sivil ve askeri personelin ölümünden sorumlu olduğu tahmin edilmektedir.
6 – Çin İç Savaşı
Çin İç Savaşı, Ağustos 1927’de hükümet destekli Kuomintang ile Çin Komünist Partisi arasında başladı. Her iki tarafın gerçekleştirdiği katliamlar ve toplu vahşetler 1950 yılına kadar 8 milyondan fazla kayba yol açtı.
7 – Rus İç Savaşı
Rus İç Savaşı, 8 milyonu sivil olmak üzere 9 milyondan fazla insanın hayatını kaybetmesine neden oldu. Savaş, 1917 Rus Devrimlerinin hemen ardından 1917-1922 yılları arasında, Kızıl Ordu ile Beyaz Ordu arasındaki zıt görüşlüler arasında gerçekleşti.
8 – 1862-1877 Dungan Ayaklanması
Dungan İsyanı, 19. yüzyıl Çin’inde Qing Hanedanı döneminde Hans (Doğu Asya’ya özgü Çin etnik grubu) ile Huis (Çinli Müslümanlar) arasında yapılan bir savaştı. Savaş ve savaşın yol açtığı sebepler yaklaşık 20 milyon insanın hayatına mal oldu.
9 – An Lushan İsyanı
An Lushan İsyanı, 16 Aralık 755’ten 17 Şubat 769 tarihleri arasında Çin’in Tang Hanedanı’na karşı yapılan bir isyandı. Yaklaşık 36 milyon insanın öldüğü ve imparatorluğun nüfusunun yaklaşık üçte ikisinin yok olduğu bilinmektedir.
10 – Taiping İsyanı
Çin’de, Taiping İsyanı 1850 ile 1864 yılları arasında yapılan büyük çaplı bir isyandı. Savaş, Qing Hanedanı ile Taiping Cennet Krallığı’nın Hristiyan milenyar hareketi arasında gerçekleşti. Kesin bir sayı olmamakla birlikte, Taiping İsyanı’nın 20-30 milyon ölüme neden olduğunu tahmin edilmektedir.
11 – Qing Hanedanlığı’nın Ming Hanedanlığı’nı Fethi
İsyan 1618’den 1683’e kadar 60 yıldan fazla sürdü ve 25 milyon insanın ölümüne yol açtı. Kuzeydoğu Çin’de nispeten küçük bir isyan olarak başlayan şey, nihayetinde ülkenin en ölümcül çatışmalarından birine ve tarihin en ölümcül savaşlarından birine dönüştü.
12 – İkinci Çin Japon Savaşı
İkinci Çin-Japon Savaşı, 1937’den 1945’e kadar Çin Cumhuriyeti’nin Ulusal Devrimci Ordusu ile Japon İmparatorluk Ordusu arasında yapıldı. 25 milyon sivil ölümü ve 4 milyon Çinli ve Japon askeri ölümüyle sonuçlanmıştır.
Savaş Bir Çözüm Olmamalı
John F. Kennedy’nin ünlü bir sözünde dediği gibi, “İnsanlık savaşı bitirmelidir, yoksa savaş insanlığı bitirecektir.” Benzer şekilde Mustafa Kemal Atatürk’ün de belirttiği gibi “Savaş zaruri ve hayati olmalıdır. Milletin hayatı tehlikeye maruz kalmadıkça savaş bir cinayettir.”
Tarihin en ölümcül savaşları, bu sözlerin doğruluğunu kanıtlar nitelikte olup, her seferinde büyük bedellerle sonuçlanmıştır. Son büyük ölümcül savaş olan İkinci Dünya Savaşı, neredeyse 70 milyon insanın hayatını kaybetmesine neden olmuştur.
Modern dünyada sürekli ilerleyen teknoloji ve hızla artan nüfus ile bir sonraki savaşın eşi benzeri görülmemiş bir yıkıma yol açacağı açıktır. Tarih bize ders olmalı ki, aynı hataları tekrarlamaktan kaçınabilelim ve nihayetinde savaşlara tamamen son verebilelim. Barışı sağlamak ve sürdürmek, insanlığın en büyük sorumluluğu olmalıdır.
