Güneş Patlamasının Dünyaya Ne Derece Zararı Olur?
Dünyadaki yaşam için vazgeçilmez olan enerji kaynağı saniyede 4.0.x10E23 kilowatt enerji üreten mucizelerden biridir. Güneş evrendeki milyonlarca benzeri gibi orta büyüklükte olan yıldızdır. Yalnızca bir saniye içerisinde gönderdiği bu enerji miktarı eğer birikseydi 9 milyon yıl boyunca enerji sorunu olmayacaktı.
Güneşin ürettiği enerji kaynağı nükleer füzyonlar arasında yer almaktadır. Güneş merkezinde bulunan hidrojenin füzyonu için bu bölgede yoğunluktan ve yüksek sıcaklıktan faydalanılmaktadır. Enerji ve helyumu üretmektedir.
Merkezde üretilen enerjinin yüksek yoğunluk güneşin devasa boyutları nedeniyle yüzeye ulaşması adına milyonlarca sene geçmekte bu süreç içerisinde sayısız soğurma ve yeniden ışınım mekanizmaları çalışmaya devam etmektedir.
Güneş Fiziği Çalışmaları
80’li dönemlerde bir araya gelen ve hala çalışmaların beraber sürdüğü günümüzde güneş fiziği çalışma grubu 1985 senesinden bu döneme uluslararası bilimin ortaya attığı bilgileri sunmaktadır. Bu gurubun çalışma konuları kısa ya da uzun dönemli aktivite farklılıkları vardır. Aynı zamanda dinamo kuramı ve güneş patlamaları ya da bunlarla ilişkili yaşanan durumlar güneş dünya etkileşmesi olmaktadır.
Dergilerde 1985 senesinden bu döneme yayınların sayısı ise 30’u geçmemiştir. Aynı zamanda 1964 senesinde yapılan bir diğer çalışma ise kromosfer gözlemlerinden elde edilen ilginç olayların morfolojik ve dinamik olarak yeni teknoloji ile incelemelerini sağlayacak bir proje olmaktadır.
35 mm olmak üzere filmler üzerine kaydedilmiş güneş olaylarını bir film tarayıcı yardımı sayesinde bilgisayar görüntü dosyası haline geldikten sonra görüntü işleme ( image processing) programları aracılığı ile üzerindeki ışık şiddeti farklılıkları bulunmaktadır.
Güneş maddesinin hareketlerini duyarlı ölçümler ile saptamak ilk hedefler arasında yer almaktadır. Bu hedef sayesinde polaroid firmasının 1995 senesi içerisinde ilk kez sektörde yer alan sprint scan 35 isimli tarayıcı satın alınmıştır.
Sunspots
Güneş üzerinde görülen en ilgi çekici olay güneş lekesidir. Güneş lekesi diğer ismi ile sunspots güneş yüzeyi üzerinde yoğunlaşan magnetik kısmıdır. Güneş üzerinde oluşan bu leke bazı zaman gün bazı zaman hafta bazı zaman ise uzun bir süre izlendikten sonra kendiliğinden yok olmaktadır.
Lekeler şiddetli magnetik alanlar güneş yüzeyi belirlendiğinde ortaya çıkmaktadır. Bulunulan alanın sıcaklığını 6000 dereceden 4200 dereceye kadar düşmektedir. Güneş ekvatoru bölgesinde görülen lekeler kutuplar civarında görülenlerden daha hızlı dolanım hızına sahip olmaktadır.
Solar Flares
Enerji salınımı açısından güneş yüzeyi üzerinde oluşan en şiddetli olaylar arasında yer alan geçici enerji boşalmaları olarak tanımlanan güneş patlamaları olmaktadır. Patlamalar yerden gerçekleştirilen görsel bölge gözlemlerinde güneş de parlak alanlar olarak isimlendirilmiştir. Yaşam süreleri ise bir ya da birkaç saat arasında farklılık göstermektedir.
Güneş sisteminde gözlemlenen en şiddetli güneş patlamaları olarak yaşanan olaylar arasında yer almaktadır. Hiroşima bombası kadar yaklaşık olarak 40 milyon katı bir enerji ile doludur. Oldukça güçlü magnetik alanların parçalanması ve yeniden birleşmesi patlamaların oluşması adına gerekli ilk enerji kaynağını oluşturmaktadır.
Gunes patlamalarinin Dunyamiza etkileri↗️
Güneş Patlamasının Dünyaya Etkisi Nedir?
Genel olarak mükemmel bir boşluk gibi düşünülse de güneş rüzgarının etkisi altında oldukça çalkantı da kalan bölgeler arasında yer almaktadır. Güneş rüzgarı gezegenler arası atmosferde saniyede 250 ve 1000 km kadar hıza ulaşan hızlarda akmaktadır.
Güneş yüzeyi üzerinde oluşan büyük lekeler görülmesi üzerine güneş patlamaları, aktif prominansları ve koronal delikler olmak üzere koronal kütle atımlarının sayısı arttıkça güneş rüzgarının kimyasal bileşimi yoğunluğu yanı sıra magnetik alan şiddeti de aynı oranda artmaktadır. Dünyanın magnetik alanı mıknatıs çubuğunu demir tozlarının içine bıraktığında bu tozların aldığı biçim ile benzerlik taşımaktadır.
Dünyayı sarmalayan magnetik alan çizgileri güneş yönünde güneş rüzgarı etkisi beraberinde bastırmış ve ters yönde ise gezegenler arası ortama uzanmıştır. Bu yapı ise dünyada magnetosferi oluşturmaktadır. Aynı zamanda dünyanın magnetik alanı güneş rüzgarının magnetik alanının yoğunluğunun ve hızının artışına da duyarlılığını devam ettirmektedir.
Güneş rüzgarında yaşanan bu farklılık güneş aktivitesinin değişimine bağlı olmaktadır. Gezegenler arası ortamda güneşe 10 dünya yarıçapı kadar uzanmakta oysaki güneş aktivitesinin arttığı senelerde güneş rüzgarının magnetosferi bastırması beraberinde magnetoosfer sıkışmaktadır. Bu mesafe sadece 6.6 dünya yarıçapı kadar olmaktadır.
Proton Olayı Nedir?
Büyük güneş patlamaları sonrası 30 dakika da enerji yüklü olan protonlar dünyaya ulaşmaktadır. Bu durumda enerji yüklü parçacıkların sağanağı altına giren magnetosfer bu parçacıkların bir kısmı kadarını yakalamaktadır. Bu durum ise daha da hızlanmalarına neden olmaktadır. Hızlanan bu protonlar atmosferin üst katmanına kadar sızmaktadır.
Jeomagnetik Fırtına Nedir?
Büyük güneş patlaması aktif prominansın yanı sıra koronal kütle atımını sonrası güneş maddesi beraberinde ki magnetik alan da yavaş hareket eden bulut benzeri 1 ya da 4 gün içerisinde dünyaya ulaşmaktadır. Yüklü plazma dünya atmosferine çarpması sonrası jeomagnetik fırtınayı beraberinde getirmektedir.
Dünya üzerinde magnetik alanda aniden olağanüstü bir farklılık gözlemlenebilir duruma gelmektedir. Jeomagnetik fırtına süresi boyunca güneş rüzgarının enerjisinin bir kısmı ise magnetosfere ulaşmıştır. Magnetosferin enerjisinde yaşanan bu artış güneş rüzgarının geliş doğrultusunda ya da şiddetine bağlı kalarak dünyanın magnetik alanında gözle görülebilir ani değişimlerin yolunun başlangıcı olmaktadır.
