Güneş ışınları dünyayı nasıl ulaşıyor olabilir?

Güneş bulunduğumuz Dünya’nın ışık kaynağıdır. Güneşin sönmesi demek Dünya’daki hayatın son bulması demektir. Güneş hakkında merak edilen birçok nokta bulunmaktadır. Bu noktalardan bir tanesi de şüphesiz ki güneş ışınlarıdır. Güneş ışınları Dünya’ya gelirken bazı filtrelerden geçmektedir. Zaten bu filtrelerden geçmeyen güneş ışığının ısısına hiçbir canlı varlığın katlanabilmesi mümkün olmayacaktır. Güneş ışınlarının Dünya’ya nasıl geldiğini incelemek gerekirse;

• Güneş ışınları belli soğurmalara maruz kalır. Bunun sebebi de gazlar ve toz parçalarıdır. İşte bu sebeple ozon tabakasını delmeyelim uyarıları yapılmaktadır. Çünkü ozon tabakası güneş ışınlarının soğurulmasında önemli bir rol oynar ve ozon tabakası ne kadar zarar görürse işte bu soğurulma da o kadar başarısız olur. Son yıllarda sıcaklıkların ciddi bir seviyede artmasının temel sebeplerinden bir tanesi de budur.
• Güneş ışınlarının %30’luk bir kısmı yeryüzüne gelemez. Bu %30’luk kısım yansıma ve saçılmaya uzaya geri dönecektir. Kalan %20’lik kısım hava kürede soğurken %50’lik kısım da yeryüzünde soğuyacaktır.
• Sonrasında yeryüzüne inen bu güneş ışınları suları buharlaştırarak kar, yağmur gibi doğa olaylarını oluşturur. Zaten bu sayede denizler, göller oluşmuştur. Güneş oldukça önemlidir sadece Dünya’nın ışık kaynağı olarak değil daha geniş bir şekilde değerlendirmek gerekir.
• Yine güneş ışınları biokütleye dönüşerek otları oluşturur. Bunun haricinde okyanuslarda akıntı oluşturur, rüzgar oluşturur ve daha birçok şey oluşturur. Güneş’in Dünya‘nın her yerine gelmesi bu şekilde olmaktadır.

Güneş Işınlarının Geliş Açısı

Güneş ışınları Dünya’nın her noktasına aynı açıda gelmez. Zaten böyle bir durum söz konusu olsaydı bu durumda Dünya’nın her noktasında aşağı yukarı sıcaklık dereceleri aynı olurdu. Güneş ışınlarının farklı olmasının birçok sebebi vardır. Bunları incelemek gerekirse;

• Dünyanın şekli küresel olduğu için güneş ışınları aynı saatlerde farklı yerlere farklı açıyla düşecektir. Bu güneş ışınlarının açısının dik ve dike yakın olduğu noktalar Ekvator ve çevresi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sebeple de Ekvator’dan kutuplara doğru gittiğimiz vakit sıcaklıkta bir düşüş olduğu görülecektir. Zaten kutuplar da Dünya’nın en soğuk yerleridir.
• Dünya’nın ekseni eğiktir ve bu sebeple de her mevsimde sıcaklık farklı oluyor.
• Sabahları ve akşamları havanın gündüz saatlerine göre daha soğuk olmasının sebebi de Dünya’nın günlük hareketleridir. Çünkü Güneş ışınları sabah ve akşam vakitleri gündüz vakitlere göre daha eğik bir açıyla gelmektedir.
• Bakı ve eğim de en önemli sebeplerden bir tanesidir. Bakı güneşe dönük olma durumudur. Bu sebeple bakı olarak daha avantajlı olan bölgeler sıcaklık olarak da daha yüksek olacaktır. Bakı nedir?

Güneş Işınlarının Dik Gelmesi

Güneş ışınlarının dik gelmesi hakkında birçok yanlış bilgi bulunmaktadır. Ekvator’a yılın her vakti Güneş ışınlarının dik geldiği düşünülmektedir. Evet Güneş ışınları en geniş açıyla Ekvator’a gelir fakat yılın her vaktinin dik gelmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Güneş ışınlarının dik gelmesi yaz mevsiminin habercisidir. Türkiye’nin de içinde bulunduğu Kuzey Yarım Küre’ye Güneş ışınları 21 Haziran günü dik gelir. Güneş ışınının dik geldiği bölge Ekvator’un 23° 27′ kuzeyinden geçtiği varsayılan enlem olarak bilinen Yengeç Dönencesidir. İşte buraya Güneş ışınlarının dik gelmesiyle yaz mevsimi başlamaktadır. Ayrıca bununla beraber bu tür durumlar da oluşur;

• Güney Yarım Küre’de kış mevsimi başlar.
• En uzun gündüz yaşanır. Bu tarihten sonra 21 Aralık’a kadar gündüzler kısalmaya geceler de uzamaya başlar. 23 Eylül’e kadar gündüzler gecelerden uzun olacak ve bu tarihte gündüz ve gece 12’şer saat olacaktır.
• Yengeç Dönencesinde yılın sadece bu vakti gölge boyu sıfırdır çünkü güneş ışınları dik açıyla gelmiştir.

Güneş ışınlarının Güney Yarım Küre’de dik geldiği tarih de 21 Aralık olarak karşımıza çıkar. Burada da Ekvator’un Güney Yarım Küresinin 23° 27′ güneyinden geçen enleme verilen ad Oğlan Dönencesidir. Oğlak Dönencesinin olduğu yerde 21 Aralık’ta Güneş ışınları 90 dereceyle gelecek ve burada yaz mevsimi başlayacaktır. Yani görüldüğü üzere mevsimlerin başlamasında bizzat Güneş ışınlarının da rolü bulunmaktadır. Kuzey Yarım Küre’de yaz mevsimi varken Güney Yarım Küre’de kış mevsimi olur ve tam tersi. Bu tamamen Güneş ışınlarının dik gelmesiyle başlayan bir süreçtir.

Güneş ışınlarının Ekvator’da her gün dik açıyla gelmediğini söylemiştik. Güneş ışınları 0° enlemli Ekvator’a yılda 2 kez dik gelmektedir. Bu tarihler Kuzey Yarım Küre’de ilkbaharın başlangıcı olarak kabul edilen tarih 21 Mart ve yine Kuzey Yarım Küre’de sonbaharın başlangıç tarihi olarak kabul edilen 23 Eylül tarihleridir. Bu günler dışında güneş ışınları bir noktaya asla dik açıyla gelmeyecektir. Dik açı ve dike yakın olan açı arasında fark vardır bunu iyi anlamak gerekir.

Kısaca özetlemek gerekirse Güneş ışınlarının mevsimlerden, yağmur ve kar oluşumuna ve daha birçok farklı konuda önemli yararı bulunmaktadır. Bu sebeple hepimiz çevremizi temiz tutarak ozon tabakasını temiz tutmaya dikkat etmeli ve Güneş ışıklarının sağlıklı bir şekilde yeryüzüne inmesi için katkıda bulunmalıyız.