Engelli Türk ve Yabancı ünlüler
Engel, adını bile duyunca irkildiğimiz ve hayatımızın hiçbir döneminde başımıza gelmesini istemediğimiz bir durumdur. Bu sadece bir temenniden ibarettir. Maalesef gerek doğuştan, gerekse daha sonra yaşanılan olumsuz bir durumdan kaynaklanan nice engelle karşılaşırız. Böyle bir durumda ne yapmalıyız? Hayata mı küsmeliyiz? Yoksa hayatın tadını mı çıkarmalıyız? Varlık sebebimiz olan anne ve babamıza mı kızmalıyız? Bu soruları kime sorsanız herkesin cevabı farklı faklı olacaktır.
Öyle insanlar vardır ki; onların engelleri, hiçbir dönemde onlara engel olamamıştır. Bu kişiler, hayata umutla tutunmuşlar, engellerine rağmen hedeflediklerine ulaşma başarısı göstermişlerdir. Kimi doğuştan, kimi de sonradan geçirdiği bir kaza ya da hastalık sebebiyle engelli durumuna düşmelerine rağmen, yaptıkları ile ülkelerinde ve tüm dünyada isimleri en fazla dillendirilen kişiler olmuşlardır. İsimleri dünya literatürüne geçmiş bu kişileri tanımak ister misiniz? Önce ülkemizde, engelli olup da hayatlarında büyük bir başarıya imza atmış, engelleri kendilerine engel olmamış kişilerden başlayalım dilerseniz!
Âşık Veysel Şatıroğlu
“Benim sadık yârim…”diye yazılsa, her halde kimden bahsedildiğini anlarsınız. 1894’te Sivas’ın Sivrialan köyünde dünyaya gelmiştir. Anadolu’nun yetiştirmiş olduğu en önemli son dönem şairlerindendir ve Anadolu müziğinin ilk akla gelenlerindendir. Küçük yaşlarda geçirmiş olduğu çiçek hastalığı nedeniyle görme yetisini kaybetmesine rağmen hayata küsmemiştir. Sazıyla ve şiiri ile sanat dünyasına damgasını vurmuştur.
Âşık Veysel, gönül dünyanızın paslarını silen çok sayıda esere de imza atmıştır. Eline aldığı sazıyla ve etkili sözüyle Anadolu’nun geleneksel müziğini günümüze taşımayı başarmış ender sanatçılardan biridir. Görme engeli, engelleri aşmada kendisine engel teşkil etmemiştir. Türküleri, yurdun dört bir tarafında dilden dile dolaşarak söylenmiştir. Sazı en yakın dostu olan sanatçının, türküleri de kendisine yol arkadaşı olmuştur.
Cemil Meriç
1916 doğumlu, dünyaca ünlü Türk yazar, düşünür, çevirmen ve sosyologdur Cemil Meriç. Geçirmiş olduğu kaza sonucu önce gözlerinde büyük bir hasar oluşmuş, fakat Türkiye’de ve yurtdışında göz ameliyatı olmasına rağmen görme yetisini tamamıyla kaybetmiştir.
Bir süre, gözlerini kaybetmesi ile şok yaşamış ve kendini dış dünyadan soyutlamıştır. Yazar dünyasından bir süre uzaklaşan Cemil Meriç’i yakın çevresi tekrar yazar dünyasına geri döndürmüştür. Azmi sayesinde bugün dünyada tanınan bir yazar ve düşünür olmuştur.
Düşünceleri Türk gençliğine örnek olmuştur. Hayatı boyunca başkalarına yardım etmeyi hedefleyen yazar, öğrenme ve öğretmemden asla vazgeçmemiştir. Görme engelli oluşu öğrendiklerini kaleme almasına asla engel olmamış, vermiş olduğu eserler sayesinde sanat ve kültür alanında birçok ödülün sahibi olmuştur.
Eşref Armağan
1953 yılında doğan Eşref Armağan, hayatına başarı öyküleri sığdırmış, doğuştan görme engelli bir ressamdır. Renkleri hiç tanımamış, resimlerini, sadece dokunarak ve hissederek aklında kalanlarla yapmıştır. Bu şekilde hissederek de görülebileceğini ispatlamış bir ressamdır.
Yazmayı da kendi çabaları ile öğrenen armağan, önce karakalemle çizmeye başlamış, daha sonra parmakları ile kâğıt ve karton üzerine yağlıboya resim yapmaya başlamıştır. Görmediği nesneleri eline alarak algılamış, onların maket modellerine parmak uçlarıyla dokunarak onları başarıyla resmetmesini başarmıştır.
Görmediği nesneleri resmetmesi dolayısıyla yabancı bilim adamlarınca beyin fonksiyonları incelenmiş bir ressamdır. Ressam Eşref Armağan, yapmış olduğu eserler sayesinde hem Türkiye’de, hem de yurt dışında çeşitli sergilere katılmıştır.
Şimdi de dünyada, engelli olmasına rağmen başarılara imza atmış, engeli başarılarına engel olmamış ünlülere bakalım.
Stephen Hawking
Adını duymayan yoktur sanırım bu ünlü fizikçinin. Stephen Hawking, Einstein’dan sonra dünyaya gelmiş olan en büyük ikinci fizikçi olarak kabul edilir. Hayatını bilime adamış, büyük başarılara imza atmış, bilim otoritelerinden sayısız ödül ve onur derecesi almıştır.
Yakalandığı ALS hastalığından dolayı beyni dışındaki tüm vücut fonksiyonları devre dışı kalmıştır. Yaşam mücadelesine yaşamının son anların kadar devam etmiş, azmin ve zekânın en büyük temsilcilerinden biri olmuştur.
Varsayımları, araştırmaları ve bilimsel yazıları ile bilim dünyasının gündeminden hiç düşmemiştir. Çalışmalarının başında kara delik ve kuantum fiziği gelir. Bunlarla ilgili ortay attığı iddialar ile en çok konuşulan ve tanınan bilim adamı olmuştur. Hawking, çalışmalarını evrenin temel ilkeleri üzerine yoğunlaştırmış ve kaleme aldığı eserleri 40’dan fazla dünya diline çevrilmiştir.
Helen Keller
Bir Amerikalı pedagog olan Keller, küçük yaşında geçirmiş olduğu ateşli bir hastalık sonucu; kör, dilsiz ve görme özürlü kaldı. Yedi yaşında iken tanışmış olduğu öğretmeni sayesinde hayatında önemli değişiklikler oldu. Kendisi de görme özürlü olan bu öğretmen, Kelller’e okuma ve yazma öğretti ve onun normal bir eğitim almasını sağladı.
Koleji normal öğrenci olarak takdirle bitirdi. Normal insanların bile yapmakta zorlandığı şeyleri yaptı. Kendini, kendisi ve öğretmeni gibi görme özürlü olan insanlara adadı. Bunun için konuşmalar yaptı, makaleler ve kitaplar yazdı. Çeşitli organizasyonlar katılarak, yurt içi ve yurt dışı yolculuklar yaptı. Helen Keller, azmiyle ve yaptıkları ile kendinden sonra gelen milyonlarca insana esin kaynağı olmuş bir pedagogdur.
Ludwig Van Beethoven
Gelmiş geçmiş, en etkileyici ve en ünlü bestecilerden biri olan Beethoven, 20’li yaşlarda duyma yeteneğini kaybetmiştir. Küçük yaşlardan itibaren kendisini müziğe adamıştır. Geçirmiş olduğu bu rahatsızlık kendisini dünyanın en büyük bestecilerinden biri olmasına engel olamamıştır.1770 doğumlu olmasına rağmen bugün hala kendisinden ve eserlerinden söz ettiren bestecilerden biridir. Önündeki tüm engelleri sabırla ve fedakârlıkla aşabilen ender sanatçılardan biridir.
Abraham Lincoln
Abraham Lincoln denilince ilk akla, köleliği kaldırma başarısına ulaşmış Amerikalı bir başkan akla gelir. Aynı zamanda ilk suikasta uğrayan bir başkandır. Kendisi genetik bir hastalığa yakalanmıştır. Bu hastalığın adı merfan sendromudur. Vücudun bağ dokusunu etkileyen bir hastalıktır. Yakalanmış olduğu bu hastalık kendisinin başkan olmasını engelleyememiştir. Bir sözünde ”Çile çekmeyen insanların çok az özellilere sahip olduklarını tecrübe ettiğini ” belirtmiştir.
Ray Charles
Çok küçük yaşlarda piyano ile tanışan Ray Charles, yaşadığı göz hastalığı nedeniyle yavaş yavaş görme yetisini kaybetmiştir. Yakalanmış olduğu glokom hastalığı gözlerini tamamen göremez haline getirmiştir. Zamanla piyano çalmada ustalaşmış ve dünyanın en önemli piyanistlerinden biri olmuştur. Tüm dünyada görme engelli sanatçı deyince ilk akla gelenlerden biridir.
Stevie Wonder
Prematüre olarak doğan Wonder, de görme engelli bir sanatçıdır. Müzik alanında büyük bir başarıya imza atan sanatçı, bu alanda birçok ödülün de sahibi olmuştur. Profesyonel müzik hayatına on bir yaşında başlayan sanatçı, hayatı boyunca almış olduğu ödüllerle kırılması zor bir rekora imza atmıştır.
Andrea Bocelli
Küçük yaşta futbol oynarken geçirmiş olduğu kaza sonucu her iki gözünü de kaybetmiştir. Görme özrü eğitimine engel olamamış ve kendisi hukuk fakültesini bitirmiştir. Ses sanatında büyük bir başarıya imza atmıştır. Dünyanın en iyi tenorlarından biridir. Ülkesi olan İtalyan müzik sanatına büyük katkıları olmuştur. Bocelli de engelli olmasına rağmen başarıya imza atmış sanatçılardan biridir.
Aldous Huxley
Huxley de küçük yaşlarda görme yeteneğini kaybeden, edebiyat tarihinin en önemli yazarlarından biridir. Engeli onu, yazma heves ve tutkusundan uzaklaştıramamıştır. Yazmış olduğu kitaplarla dünya edebiyatında önemli bir yer edinen yazar, aynı zamanda şiir, gezi yazıları, hikâye, film yazıları ve senaryolar da yazmıştır. Engelin, yazmaya engel olamayacağını ispatlamış ve adını altın harflerle edebiyat tarihine yazdırmıştır.
Art Tatum
Tatum, caz dünyasının unutulmaz müzisyeni ve piyanistlerinden biridir. Görme engeli ile yaşamını devam ettirmiş sanatçılardan birdir. Katarakt nedeniyle her iki gözü, de büyük ölçüde görme yeteneğini kaybetmiştir. Tatum, çocuk yaşlarda piyanoya ilgi duymuş ve bu ilgi onu dünyanın en iyi caz müzisyenlerinden biri yapmıştır.
Jose Feliciano
Doğuştan görme engelli sanatçılardan biridir Feliciano. Küçük yaşlarda, müzik yapmaya başlamış ve ailesini geçindirmeye başlamıştır. Aynı zamanda besteleri ile de ün yapmıştır. Glokom hastalığı nedeniyle görme engelli olan sanatçı, sayısız ödülün de sahibi olmuştur.
Hrant Kenkulian
Adapazarı’nda dünyaya gelen Kenkulian da görme engelli sanatçılardan biridir. Çalmış olduğu udu ve sesi ile bir döneme damgasını vurmuştur. Türk sanat müziği bestesi de bulunan sanatçı, alanda da dünyaca bilinen ustalar arasında yerini almıştır.
Yukarıda gerek doğuştan ve gerekse daha sonra, başta görme engelli olmak üzere değişik engellere sahip olan kişilerin hayatı hakkında kısa bilgi verilmiştir. Engelleri, hayata tutunmalarına engel olmamış, aynı zamanda büyük başarılara imza atmışlardır.
Yaptıkları ile sadece engellilere değil normal insanlara da ilham kaynağı olmuşlardır. Engelli olmak fiziki kadar zihinsel bir durumdur. Önemli olan bedensel engelli olmak değil, zihinsel engelli olmaktır. Zihnimizdeki engelleri kaldırdıkça başarılamayacak iş yoktur. Engelsiz bir yaşam dileğiyle…
